8 czerwca 2025

Hirsutyzm – czym jest? przyczyny i leczenie

Nadmierne owłosienie u kobiet w miejscach typowych dla mężczyzn to problem, który może mieć nie tylko podłoże estetyczne, ale też zdrowotne. Hirsutyzm, bo o nim mowa, bywa powodem kompleksów, wpływa na samoocenę i może być sygnałem zaburzeń hormonalnych. Jak rozpoznać hirsutyzm, jakie są jego przyczyny, jak wygląda diagnostyka i leczenie? Odpowiadam na najważniejsze pytania dotyczące tej dolegliwości.

Czym jest hirsutyzm i jak się objawia?

Hirsutyzm to medyczne określenie na nadmierne, ciemne i grube owłosienie u kobiet w tzw. obszarach androgenozależnych – czyli tam, gdzie u mężczyzn naturalnie rosną włosy: na twarzy (warga górna, broda, policzki), klatce piersiowej, brzuchu, plecach, pośladkach, udach czy wokół brodawek sutkowych. Włosy te są wyraźnie ciemniejsze i grubsze niż typowy meszek. Oprócz widocznego owłosienia mogą pojawić się też inne objawy nadmiaru androgenów, takie jak trądzik, łojotok, łysienie typu męskiego, zaburzenia miesiączkowania czy zmiany sylwetki. Hirsutyzm dotyczy nawet 5–10% kobiet i może mieć różne nasilenie.

Jakie są najczęstsze przyczyny hirsutyzmu?

Główną przyczyną hirsutyzmu jest nadmiar androgenów (męskich hormonów płciowych) lub zwiększona wrażliwość mieszków włosowych na ich działanie. Najczęściej spotykane powody to:

  • Zespół policystycznych jajników (PCOS) – odpowiada za większość przypadków hirsutyzmu u kobiet.

  • Choroby nadnerczy – takie jak wrodzony przerost nadnerczy czy guzy produkujące androgeny.

  • Guzy jajników – hormonalnie czynne nowotwory mogą powodować wzrost poziomu androgenów.

  • Zaburzenia przysadki mózgowej – np. gruczolak przysadki, hiperprolaktynemia.

  • Choroby tarczycy – zarówno nadczynność, jak i niedoczynność mogą wpływać na gospodarkę hormonalną.

  • Leki – niektóre sterydy, leki przeciwpadaczkowe, środki hormonalne czy minoksydyl.

  • Czynniki genetyczne – tzw. hirsutyzm idiopatyczny, gdy nie stwierdza się zaburzeń hormonalnych, a przyczyną jest większa wrażliwość mieszków włosowych na androgeny.

  • Ciąża i menopauza – zmiany hormonalne mogą nasilać owłosienie.

Zobacz także  Jakie są rodzaje depilacji? Czym się różnią?

Jak rozpoznaje się hirsutyzm?

Rozpoznanie hirsutyzmu opiera się na wywiadzie lekarskim, ocenie nasilenia owłosienia (np. według skali Ferrimana-Gallweya) oraz badaniach laboratoryjnych. Lekarz może zlecić oznaczenie poziomu androgenów (testosteronu, DHEA-S), badania hormonów tarczycy, przysadki, a także USG jajników i nadnerczy. W niektórych przypadkach konieczne są dodatkowe badania obrazowe lub konsultacje z endokrynologiem i ginekologiem. Ważne jest też odróżnienie hirsutyzmu od hipertrychozy, czyli ogólnego nadmiernego owłosienia niezwiązanego z androgenami.

Jakie są objawy towarzyszące hirsutyzmowi?

Poza nadmiernym owłosieniem w typowo męskich miejscach, hirsutyzmowi mogą towarzyszyć inne symptomy świadczące o zaburzeniach hormonalnych, takie jak:

  • trądzik i tłusta skóra,

  • łysienie typu męskiego,

  • nieregularne miesiączki lub ich brak,

  • pogrubienie głosu,

  • powiększenie łechtaczki,

  • zwiększenie masy mięśniowej,

  • przyrost masy ciała,

  • zmiany skórne (np. rogowacenie ciemne),

  • czasem mlekotok lub zmiany rysów twarzy.

Obecność tych objawów powinna skłonić do szybkiej konsultacji lekarskiej.

Jak wygląda leczenie hirsutyzmu?

Terapia hirsutyzmu zależy od przyczyny i nasilenia objawów. Najważniejsze jest leczenie choroby podstawowej, jeśli taka zostanie wykryta (np. PCOS, zaburzenia tarczycy, guzy hormonalne). Do metod leczenia należą:

  • Leki antyandrogenowe – np. spironolakton, cyproteron, flutamid, które zmniejszają działanie androgenów na mieszki włosowe.

  • Doustne środki antykoncepcyjne – regulują poziom hormonów i cykl miesiączkowy.

  • Zmiana stylu życia – redukcja masy ciała, zdrowa dieta i aktywność fizyczna mogą poprawić gospodarkę hormonalną, szczególnie u kobiet z PCOS.

  • Leczenie objawowe – usuwanie owłosienia metodami kosmetycznymi: depilacja laserowa, IPL, elektroliza, woskowanie, golenie czy depilatory chemiczne.

Warto pamiętać, że efekty farmakoterapii pojawiają się po kilku miesiącach, a leczenie hirsutyzmu wymaga cierpliwości i regularnych kontroli lekarskich.

Jakie są nowoczesne metody usuwania nadmiernego owłosienia?

Współczesna kosmetologia i dermatologia oferują skuteczne, trwałe sposoby pozbycia się niechcianych włosów. Największą popularnością cieszy się depilacja laserowa oraz IPL (Intense Pulsed Light), które pozwalają na długotrwałą redukcję owłosienia nawet w trudnych przypadkach. Zabiegi te są bezpieczne, skuteczne i dobrze tolerowane przez większość pacjentek, a efekty są widoczne już po kilku sesjach.

Zobacz także  Depilacja woskiem - ile się utrzymuje?

Kiedy warto skonsultować się z lekarzem?

Jeśli zauważasz u siebie nadmierne owłosienie w nietypowych miejscach, zwłaszcza gdy towarzyszą temu inne objawy zaburzeń hormonalnych (np. trądzik, nieregularne miesiączki, łysienie), nie zwlekaj z wizytą u specjalisty. Szybka diagnostyka i wdrożenie odpowiedniego leczenia mogą nie tylko poprawić komfort życia, ale także zapobiec poważniejszym powikłaniom zdrowotnym.

Hirsutyzm to nie tylko problem kosmetyczny, ale często sygnał zaburzeń hormonalnych wymagających uwagi i leczenia. Dzięki nowoczesnej diagnostyce i terapii można skutecznie walczyć z nadmiernym owłosieniem i odzyskać pewność siebie. Jeśli masz wątpliwości, nie bój się szukać pomocy – zdrowie i dobre samopoczucie są najważniejsze!