25 października 2020
Hirsutyzm – czym jest? przyczyny i leczenie
Jeśli włoski na Twoim ciele są długie, grube i ciemne, warto sprawdzić czy nie cierpisz na hirsutyzm – okazuje się, że nawet od 5 do 10% kobiet zmaga się z tym problemem! Sprawdź, co powinno Cię zaniepokoić i kiedy warto zgłosić się do lekarza. Z hirsutyzmem można skutecznie walczyć!
Czym jest hirsutyzm?
Hirsutyzm to problem określany jako występowania u kobiet owłosienia o charakterze męskim. Istnieją różne statystyki określające skalę tego zjawiska, ale większość z nich częstotliwość występowania hirsutyzmu określa na przedział od 5 do 10%. Należy pamiętać, że ta sama diagnoza u każdego może objawiać się w różny sposób. U niektórych będą to po prostu bardziej widoczne włoski, które wymagają częstszej depilacji. U innych będzie to bardzo bujne owłosienie utrudniające codzienne funkcjonowanie. W skrajnych przypadkach hirsutyzm może objawiać się bardzo intensywnym owłosieniem niemal na całej powierzchni ciała, łącznie z twarzą i klatką piersiową.
Jak odróżnić hirsutyzm od bujnego owłosienia?
Owłosienie na ciele jest kwestią bardzo indywidualną. Niektóre kobiety mają niemal niewidoczne włoski i zupełnie rezygnują z depilacji, przynajmniej w niektórych obszarach. Inne nie wyobrażają sobie życia bez wosku czy lasera, pozbywając się owłosienia nie tylko z „klasycznych” stref, takich jak nogi, pachy i okolice intymne, ale również z przedramion czy wąsika.
Określenie czy mamy bujne owłosienie, bo po prostu „taka nasza uroda”, czy cierpimy na hirsutyzm, może być problematyczne. Kluczowe jest sprawdzenie, czy nasze owłosienie posiada cechy męskie. Charakterystycznymi miejscami występowania męskiego owłosienia są:
- broda,
- policzki,
- klatka piersiowa,
- brzuch,
- plecy,
- stopy.
Nie wystarczy oczywiście sama obecność włosków, bo te mamy wszyscy prawie na całym ciele. Włosy muszą być grube, ciemne i długie. Jeśli czujemy potrzebę ich regularnego usuwania, bo budzą one w nas duże skrępowanie i zwracają uwagę otoczenia, warto przyjrzeć się bliżej swojemu zdrowiu.
Hirsutyzm – skala Ferrimana-Gallwaya
Najbardziej popularnym narzędziem służącym do ilościowej oceny nasilenia hirsutyzmu jest skala Ferrimana i Gallweya, według której w każdej ocenianej okolicy przyznawanych jest od zera do czterech punktów, gdzie zero to brak włosów, a cztery to owłosienie takie jak u mężczyzn. Obszarów, które są brane pod uwagę przy ocenie owłosienie jest 9. Są to warga górna, broda, klatka piersiowa, ramię, nadbrzusze, podbrzusze, okolica międzyłopatkowa, okolica krzyżowa, uda. Hirsutyzm rozpoznajemy, jeśli w tej skali kobieta osiągnie 8 lub więcej punktów.
Łagodny hirsutyzm
Jak rozpoznać u siebie hirsutyzm? Jeśli kobieta odczuwa dyskomfort związany z nadmiernym owłosieniem, który nie zawsze koreluje z punktową skalą Ferrimana i Gallweya mówimy o „hirsutyzmie istotnym dla pacjentki”. Oszacowane podczas diagnozy lekarskiej punkty są zliczane i jeśli kobieta osiągnie łącznie od 8 do 15 punktów, mówimy wówczas o hirsutyzmie łagodnym.
Jakie są przyczyny hirsutyzmu?
Za nadmierny wzrost włosków u kobiet odpowiadają męskie hormony płciowe – androgeny. Wyróżniamy dwie sytuacje:
- poziom męskich hormonów we krwi jest zbyt wysoki, przez co mieszki włosowe są nadmiernie stymulowane,
- poziom hormonów jest w normie, ale mieszki włosowe nadmiernie reagują na działanie tych hormonów.
W pierwszym przypadku znacznie łatwiej zdiagnozować hirsutyzm, ponieważ nadmiernemu owłosieniu towarzyszą zwykle również inne, bardzo nieprzyjemne objawy, takie jak: problemy z cyklem miesiączkowym, trądzik, nadmierne wypadanie włosów na głowie, obniżenie głosu, insulinooporność, gromadzenie tkanki tłuszczowej na brzuchu.
Nadmierne owłosienie diagnozuje się niekiedy również u kobiet, które mają regularne miesiączki i prawidłowe stężenia androgenów w surowicy. W ich przypadku przyczynami hirsutyzmu są najczęściej predyspozycje genetyczne oraz wzmożona wrażliwość mieszków włosowych na androgeny, czyli męskie hormony płciowe. Jest to tzw. hirsutyzm idiopatyczny.
Hirsutyzm a ciąża
U osób mających problem z nadmiernym, męskim owłosieniem bardzo często (nawet w 85% przypadków) diagnozuje się zespół policystycznych jajników, który wpływa na obniżenie płodności.
Co jeszcze może spowodować wystąpienie hirsutyzmu?
Hirsutyzm, jako że jest związany z męskimi hormonami płciowymi, może pojawić się w konsekwencji ogólnoustrojowych problemów hormonalnych. Może być skutkiem:
- przerostu nadnerczy,
- nowotworu jajnika lub nadnerczy,
- hiperprolaktynemii,
- choroby Cushinga.
Bywa, że do zaburzeń gospodarki hormonalnej dochodzi w wyniku zaburzeń odżywiania. U kobiet cierpiących na anoreksję często dochodzi do obniżenia poziomu żeńskich hormonów płciowych, w związku z czym na znaczeniu zyskują hormony męskie i to właśnie one zaczynają intensywniej działać na mieszki włosowe.
Nadmierne owłosienie może również wystąpić w wyniku przyjmowania niektórych leków, np.:
- antybiotyków,
- leków na nadciśnienie,
- leków na padaczkę,
- sterydów anabolicznych.
Leczenie hirsturyzmu
Jeśli podejrzewasz, że problem hirsutyzmu dotyczy również Ciebie, warto wybrać się na konsultację do dermatologa, endokrynologa i ginekologa. Zostaniesz skierowana na badania, z których najważniejsze to określenie poziomu poszczególnych hormonów we krwi.
Nadmierne owłosienie – jakie badania?
Do najważniejszych należą:
- oznaczenie stężenia testosteronu;
- progesteronu – w pierwszej fazie cyklu;
- kortyzolu w porannej próbce krwi;
Hirsutyzm może być również wynikiem zwiększonej aktywności enzymu – 5 alfa- reduktazy w skórze. Warto także wykonać usg ginekologiczne w kierunku zespołu policystycznych jajników (PCOS).
Leczenie hirsutyzmu polega na podawaniu leków, które unormują gospodarkę hormonalną i ograniczą wpływ męskich hormonów płciowych na mieszki włosowe. Na efekty takiej terapii trzeba zwykle zaczekać kilka miesięcy, a konkretnie do momentu, w którym stare włoski na ciele zostaną zastąpione przez nowe, które wyrosły już w trakcie trwania leczenia.
